Twarz kobiety (Laura Nyro, Joni Mitchell) – artykuł w magazynie „Jazz. Rytm i Piosenka” z VII-VIII 1970 r.

 

Artykuł bardzo ogólnie przybliża sylwetki artystyczne dwóch wybitnych kompozytorek, autorek tekstów i piosenkarek: Amerykanki Laury Nyro (1947-1997) i Kanadyjki Joni Mitchell (ur. 1943). Pierwsza z nich akompaniowała sobie głównie na fortepianie a druga na gitarze. Nyro tworzyła muzykę w stylu rhythm and bluesa, subtelnego fortepianowego popu i jazzu, a także doo-wopu i rock & rolla, a Mitchell w stylu fokowym, rockowym, jazzowym i popowym.

Laura Nyro swe najlepsze płyty nagrała w okresie lat 1967-1976, przy czym za szczegonie dobre uważa się jej albumy: „More Than a New Discovery” (1967), „Eli and the Thirteenth Confession” (1968), „New York Tendaberry” (1969), „Christmas and the Beads of Sweat” (1970) i „Gonna Take a Miracle”  (1971). Z kolei okres największych sukcesów Joni Mitchell święciła w latach 1968-1976, wtedy też powstały jej najsłynniejsze i najwyżej cenione albumy: „Joni Mitchell” (1968), „Clouds” (1969), „Ladies of the Canyon” (1970), „Blue” (1971), „For the Roses” (1972), „Court and Spark” (1974), „The Hissing of Summer Lawns” (1975) i „Hejira” (1976).

Ja osobiście znacznie bardziej lubię Laurę Nyro, gdyż wysoki rejestr głosu Joni Mitchell działa mi na nerwy. Ale na pewno obie piosenkarki i kompozytorki zasługują na jednakową uwagę i są godne szacunku jako artystki. Laura Nyro jest na pewno w Polsce nieco mniej masowo znana niż Mitchell.

Prezentowany artykuł mnie był więc przypadkowy i prezentował te artystki w momencie pierwszych wielkich sukcesów, ale przed apogeum możliwości twórczych każdej z nich.

Jo Ann Kelly / Doc Watson – biogramy w magazynie „Jazz. Rytm i Piosenka” z II 1970 r.

Jedną z cech zachodniej muzyki popularnej w latach 60. XX w. była moda na folk i bluesa. Wielu z ówczesnych wykonawców tych gatunków muzyki osiągnęło masową popularność, w tym także w Polsce okresu PRL-u. To skłoniło redakcję magazynu „Jazz” do publikacji na swych łamach sylwetek niektórych z takich artystów. Wtedy byli oni w środowisku dziennikarzy muzycznych Polsce w miarę znani, a dzisiaj są praktycznie zapomniani lub niepopularni.

Jo Ann Kelly (1944-1990) była brytyjską pieśniarką i gitarzystką akustyczną tworzącą muzykę w stylu wiejskiego bluesa. Gry na gitarze nauczyła się od swojego młodszego brata Dave’a Kelly’ego (obecnie ma 73 lata), także muzyka bluesowego. Dysponowała silnym głosem przez co jej wykonania piosenek bluesowych kojarzyły się ze sposobem śpiewu czarnych wokalistek bluesowych.

Pierwszych nagrań dokonała w połowie lat 60., ale nie były to jej płyty solowe a utwory zamieszczone na kompilacjach gromadzących brytyjskich artystów bluesowych. Pierwszy album sygnowany własnym nazwiskiem „Jo-Ann Kelly” wydała dopiero w 1969 r. W latach 70. przygotowała i wydała jeszcze pięć albumów, z których najwyżej ceniona jest płyta „Do It” z 1976 r. nagrana prze nią we współpracy z Peterem Emery. I choć Kelly była bardzo ceniona w środowisku m.in. do składu chciały ją pozyskać takie tuzy gatunku jak Canned Heat czy Johnny Winter, to jednak jej kariera w latach 70. uległa znaczącemu wyhamowaniu. Głównym powodem tego była zmiana upodobań masowej publiczności, która przestała słuchać bluesa i przerzuciła się na progresywny rock, glam rock, jazz rock, a końcu na punk rock i nową falę.

Jo Ann Kelly zmarła w wieku zaledwie 46 lat z powodu guza mózgu.

Arthel Lane „Doc” Watson (1923-2012) był niewidomym amerykańskim piosenkarzem, gitarzystą i kompozytorem muzyki bluegrass, folk, country, gospel i bluesa. Jego przydomek wziął się z przypadku i wynikał z niemożności wymówienia jego prawdziwego imienia przez spikera radiowego. Ten przydomek, to oczywiście nawiązanie do Doktora Watsona z powieści o Sherlocku Holmsie. Początkowo „Doc” grał na gitarze elektrycznej, ale pod wpływem rady Ralpha Rinzldera zaczął grać na gitarze akustycznej i banjo. Jako jeden z pierwszych udowodnił, że gra na gitarze w preferowanych przez niego stylach może być wirtuozowska.

Generalnie jego styl gry polegał na uzyskiwaniu melodii skrzypcowych na gitarze. Pod względem technicznym Watson grał na gitarze następującymi sposobami: flatpicking, fingerpicking a przede wszystkim techniką flatpick. W ten sposób ze swoją twórczością wpasował się w nurt odrodzenia amerykańskiej muzyki ludowej początku lat 60 i wkrótce stał się jednym z jej czołowych reprezentantów. Tworzył muzykę opartą na prostych podziałach rytmicznych, ale pełną pasji i wewnętrznej siły charakterystycznej dla dawnych mistrzów folku, country i bluesa. W okresie swego życia był żywym kontynuatorem dawnych tradycji amerykańskiej muzyki ludowej.

W ciągu swej długiej kariery wydał kilkanaście albumów studyjnych, z których najwyżej cenione są jego płyty z lat 60 i 70. Zadebiutował w 1963 r. albumem „Jean Ritchie And Doc Watson At Folk City” nagranym wspólnie z inną legendarną przedstawicielką amerykańskiego folku Jean Ritchie. Dopiero kolejny album „Doc Watson” wydany w 1964 r. był jego pierwszą w pełni samodzielną płytą. W latach 60. XX w. jego wyróżniającymi się albumami były: „Home Again!” i „Southbound”, oba wydane w 1966 r. oraz płyta „Ballads From Deep Gap” z 1967 r. nagrana przez niego wspólnie synem Merle Watsonem. Bardzo dobre były także albumy jakie wydał w latach 70., spośród nich wyróżniały się: „Elementary Doctor Watson!” z 1972 r. i „Memories” z 1975 r.

Ani Jo Ann Kelly a tym bardziej Doc Watson nigdy nie byli specjalnie popularni w Polsce, choć na pewno utwory obu tych artystów prezentowane były w audycjach radiowych Jana Chojnackiego i Korneliusza Pacudy.